Miasto Mińsk Mazowiecki

9 września każdego roku obchodzimy światowy dzień FAS

9 września każdego roku obchodzimy światowy dzień FAS (Fetal Alcohol Syndrome), który jest zespołem uszkodzeń organizmu i związanych z tym zaburzeń rozwoju u dzieci matek pijących alkohol w czasie ciąży. Zarówno przyszłe mamy, jak i ich otoczenie, powinni pamiętać o tym, że spożywanie alkoholu w ciąży może nieść ze sobą ryzyko poważnych uszkodzeń płodu, które będą rzutować na całe życie dziecka. Alkohol może mieć negatywny wpływ na wszystkie rozwijające się komórki i narządy, ale szczególnie wrażliwy na jego działanie jest mózg. Już w bardzo wczesnym okresie ciąży może on zostać trwale uszkodzony. W Polsce rocznie rodzi się ok. 1000 dzieci z FAS .

FAS to zespół wad wrodzonych, somatycznych oraz neurologicznych. I choć nie ma dwojga identycznych dzieci z FAS, wyróżnić można szereg bardzo typowych dla tego schorzenia wad, które mogą wystąpić w różnym natężeniu – od łagodnych do bardzo poważnych. Dzieci z FAS rodzą się zwykle z niską wagą urodzeniową, którą trudno im „nadrobić” w późniejszym okresie, przez co są mniejsze od swoich rówieśników. Zdarza się, że mają specyficznie zniekształconą twarz: krótkie szpary powiekowe, opadające powieki, szeroko rozstawione oczy, zeza, krótki, zadarty nos, szeroką nasadę nosa, cienką górną wargę, i, co bardzo charakterystyczne, wygładzoną skórę między nosem a górną wargą (brak „rynienki”). Dzieci z FAS mogą mieć też duże lub zdeformowane uszy, niedorozwinięte płytki paznokci, krótką szyję, słabą koordynację wzrokowo-ruchową, problemy ze słuchem. Poza tym w przypadku tego schorzenia występuje też szereg problemów z funkcjonowaniem psychicznym i zachowaniem z powodu uszkodzenia mózgu, które mogą być rozmaite, a wśród najbardziej typowych wyróżnić można nadpobudliwość, nadwrażliwość, zaburzenia snu, działanie bez refleksji, opóźnienia rozwojowe, deficyt uwagi, trudności z uczeniem się, upośledzenie myślenia przyczynowo - skutkowego czy zaburzenia mowy.

Pamiętajmy, że nie ma czegoś takiego,  jak „bezpieczna” dawka alkoholu spożywanego w czasie ciąży.  Nie ma też takiego napoju alkoholowego, który byłby bardziej lub mniej szkodliwy dla płodu – piwo, wino czy wódka zawierają ten sam alkohol etylowy, tylko w różnych stężeniach. Przyjmuje się więc, że każda ilość alkoholu, nawet lampka wina czy okazjonalnie wypity drink, działa toksycznie na rozwijające się w łonie matki dziecko. Im większa ilość alkoholu, tym większe ryzyko wystąpienia poważnych uszkodzeń.  Uszkodzenia mają charakter trwały, często nieodwracalny. Część komórek nerwowych obumiera, a dziecko do końca życia obciążone jest bagażem nieswoich win.  

   Opracowanie: Mińskie Centrum Profilaktyki